Stan Odry w Opolu w czasie powodzi 2024. Źródło: Miasto Opole - https://www.opole.pl/dla-mieszkanca/aktualnosc/komunikaty-sztabu-kryzysowego-w-opolu-1709-aktualizacja

Powódź a zamówienia publiczne

Powódź a zamówienia publiczne – Jak postępować w sytuacji kryzysowej?

Obecna powódź, która dotknęła nasz region, niesie za sobą nie tylko ogromne zniszczenia, ale również potrzebę szybkiego i efektywnego działania, aby zminimalizować jej skutki. W takich sytuacjach kluczowe jest nie tylko sprawne organizowanie akcji ratunkowych, ale również prawidłowe przeprowadzenie procedur zamówień publicznych, które mogą wspierać działania ratujące życie i mienie. W niniejszym artykule przybliżymy przepisy dotyczące zamówień publicznych, które są istotne w sytuacjach nadzwyczajnych, takich jak powódź, oraz wyjaśnimy, jak radca prawny może pomóc w ich realizacji.

 

Działania w sytuacji kryzysowej – Uproszczone procedury zamówień publicznych

Powódź, jako zdarzenie losowe o charakterze nagłym, wymaga często natychmiastowego działania ze strony władz publicznych i służb ratunkowych. W takich momentach, typowe procedury przetargowe mogą być zbyt czasochłonne, co zagrażałoby skuteczności reakcji. Aby temu zapobiec, polskie prawo zamówień publicznych przewiduje tryby uproszczone, które pozwalają na szybkie zawieranie umów z wykonawcami.

W związku z trwającą powodzią, Urząd Zamówień Publicznych (UZP) opublikował opinię na temat dopuszczalności stosowania szczególnych trybów zamówień publicznych. W przypadkach takich jak obecna powódź, kluczowe są dwa tryby: zamówienie z wolnej ręki oraz negocjacje bez ogłoszenia.

 

Widok rzeki w czasie powodzi 2024. Źródło: Powiat Brzeski -https://www.facebook.com/powiatBrzeg
Widok rzeki w czasie powodzi 2024. Źródło: Powiat Brzeski –
https://www.facebook.com/powiatBrzeg


 

Zamówienia z wolnej ręki – Natychmiastowa reakcja na kryzys

Zgodnie z art. 214 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo zamówień publicznych (Pzp), zamówienia z wolnej ręki mogą być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, kiedy istnieje konieczność natychmiastowego działania. Powódź zdecydowanie spełnia te kryteria, szczególnie jeśli chodzi o działania mające na celu ratowanie życia, zdrowia i mienia.

W praktyce oznacza to, że władze mogą natychmiast zawrzeć umowę z wybranym wykonawcą, bez potrzeby przeprowadzania pełnej procedury przetargowej. Do przykładów działań, które mogą być zrealizowane w trybie z wolnej ręki, należą:

  • Zakup sprzętu ratowniczego, materiałów budowlanych i innych zasobów niezbędnych do usunięcia skutków powodzi,
  • Prace budowlane związane z odbudową uszkodzonej infrastruktury, np. mostów, dróg, wałów przeciwpowodziowych,
  • Organizacja i przeprowadzenie działań ratunkowych mających na celu udrożnienie dróg ewakuacyjnych oraz zapewnienie dostępu do odciętych przez powódź miejscowości.

Takie działania muszą być podjęte natychmiastowo, aby uniknąć dalszych strat, a tryb z wolnej ręki daje zamawiającemu prawną możliwość szybkiego reagowania.

 

Widok zalanej ulicy w czasie powodzi 2024. Źródło: Gmina Krapkowice https://krapkowice.pl/15943/komunikat.html
Widok zalanej ulicy w czasie powodzi 2024. Źródło: Gmina Krapkowice https://krapkowice.pl/15943/komunikat.html

 

Negocjacje bez ogłoszenia – Pilna potrzeba, brak natychmiastowej reakcji

Jeśli natomiast mamy do czynienia z sytuacją, która wymaga pilnego, ale nie natychmiastowego działania, prawo przewiduje możliwość skorzystania z trybu negocjacji bez ogłoszenia. Zgodnie z art. 209 ust. 1 ustawy Pzp, negocjacje bez ogłoszenia mogą być stosowane, gdy zachodzi pilna potrzeba, wynikająca z nieprzewidzianych okoliczności, takich jak obecna powódź.

Negocjacje bez ogłoszenia można zastosować, gdy powódź spowodowała szkody, które trzeba szybko naprawić, ale ich realizacja nie wymaga natychmiastowego podjęcia działań. Przykładem mogą być prace związane z odbudową infrastruktury, które nie muszą być realizowane natychmiast po zakończeniu akcji ratunkowej, ale ich opóźnienie mogłoby przynieść dalsze negatywne konsekwencje.

 

Jak radca prawny może pomóc w sytuacji powodziowej?

Radca prawny odgrywa kluczową rolę w sytuacjach kryzysowych, zwłaszcza jeśli chodzi o prawidłowe przeprowadzenie zamówień publicznych. W przypadku powodzi, gdzie każda godzina może być kluczowa, warto skonsultować się z prawnikiem, który pomoże wybrać właściwy tryb postępowania i zminimalizować ryzyko prawne.

Do obowiązków radcy prawnego w sytuacjach takich jak powódź należy m.in.:

  • Doradztwo w zakresie wyboru odpowiedniego trybu zamówienia – radca prawny oceni, czy dana sytuacja wymaga natychmiastowego działania, co uzasadniałoby tryb z wolnej ręki, czy wystarczające są negocjacje bez ogłoszenia.
  • Pomoc w opracowaniu dokumentacji przetargowej – nawet w sytuacjach nadzwyczajnych, dokumentacja musi być zgodna z prawem. Radca prawny zadba o to, aby wszelkie formalności były spełnione, co chroni zamawiającego przed ewentualnymi roszczeniami lub kontrolami.
  • Wsparcie w negocjacjach z wykonawcami – w trybie z wolnej ręki lub negocjacji bez ogłoszenia zamawiający musi prowadzić negocjacje z wykonawcą. Radca prawny może wspierać zamawiającego w tym procesie, dbając o to, aby umowy były korzystne i zgodne z przepisami.

Podsumowanie

Powódź, która dotknęła nasz region, wymaga nie tylko natychmiastowej reakcji ze strony służb, ale również sprawnego i zgodnego z prawem przeprowadzenia zamówień publicznych, które umożliwią szybkie usunięcie jej skutków. Prawo zamówień publicznych, dzięki przepisom dotyczącym trybu z wolnej ręki oraz negocjacji bez ogłoszenia, daje zamawiającym możliwość szybkiego działania w sytuacjach nadzwyczajnych.

 

W tak trudnym momencie warto korzystać z wiedzy i doświadczenia radców prawnych, którzy pomogą w prawidłowym i bezpiecznym przeprowadzeniu procedur zamówień publicznych. Dzięki temu można skupić się na tym, co najważniejsze – ochronie ludzi i mienia, a także przywróceniu normalnego funkcjonowania naszego regionu.

 

Pełną opinię Urzędu Zamówień Publicznych dotyczącą zamówień w sytuacjach takich jak powódź można znaleźć pod poniższym linkiem:

Opinia UZP: Dopuszczalność udzielenia zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia oraz z wolnej ręki w związku z powodzią

 

Jeśli potrzebujesz wsparcia prawnego w zakresie zamówień publicznych w związku z powodzią, zachęcamy do kontaktu z naszym radcą prawnym, który pomoże w wyborze najlepszego rozwiązania prawnego. Dane kontaktowe można znaleźć tutaj -> link.

 

Autor: Radca prawny Joanna Tokarska-Grzesik

Scroll to Top